Gedragscode voor alle meerderjarigen ingeschreven op het adres van de gastouders van AFS Nederland
Inleiding
AFS vindt de veiligheid en integriteit van deelnemers aan onze programma’s van het grootste belang.
Het doel van deze gedragscode is om duidelijkheid te creëren over wat wel en wat niet acceptabel is in het gedrag van onze gastouders en de meerderjarigen die mede ingeschreven staan op het huisadres. Daarnaast is een doel om het belang te benadrukken van het niet overschrijden van deze grenzen. De gedragscode beoogt duidelijkheid op het gebied van grensoverschrijdend gedrag te geven aan iedereen die binnen en namens AFS activiteiten onderneemt.
Daar waar in dit stuk over volwassenen wordt gesproken wordt bedoeld de gastouder(s) en alle andere meerderjarigen die ingeschreven staan op het adres van de gastouder(s).
Door gastgezin te worden, bieden de gastouders onze deelnemers én zichzelf een geweldige mogelijkheid om een andere cultuur te proeven. Dichter bij een cultuur van een land kun je niet komen dan door in een gezin te wonen, naar school te gaan, de taal te leren en al je activiteiten in dat land te doen.
Elke cultuur kent zijn eigen omgangsvormen, daarnaast is elk gezin anders. In het ene gezin is er veel fysiek contact tussen de leden van het gezin en in het andere gezin is dit anders. Op de eerste plaats is het in de meeste gevallen voor de deelnemer fijn, na een eerste periode van wennen, als de deelnemer net zo wordt behandeld als de andere kinderen in het gezin. Deze gedragscode wil normale uitingen van genegenheid zeker niet onmogelijk maken, integendeel. Een aai over de bol, een knuffel, een kus op de wang, of een arm om een deelnemer kunnen juist heel waardevol zijn, mits er uiteraard instemming is van de deelnemer. Er zijn echter ook duidelijke grenzen, die van belang zijn voor de veiligheid en integriteit van de deelnemer. In deze gedragscode wil AFS duidelijkheid over deze grenzen creëren voor alle volwassen (mede-) bewoners binnen het gastgezin.
De gedragscode bestaat uit twee delen. Het eerste deel bevat de omschrijving van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag en fysiek geweld, die het uitgangspunt zijn van het beleid dat door AFS wordt gevoerd. Het tweede deel bevat richtlijnen die bijdragen aan een open, transparante en veilige omgeving voor de deelnemende jongeren én de volwassenen.
Door middel van deze gedragscode, het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor betrokkenen bij de AFS-programma’s, en het begeleiden van de deelnemers en het gastgezin betracht AFS de grootst mogelijke zorgvuldigheid daar waar het de veiligheid en integriteit van de deelnemers betreft. Zij bevinden zich immers in een afhankelijke situatie.
Omschrijving seksueel en/ of fysiek grensoverschrijdend gedrag
Onder seksueel grensoverschrijdend gedrag verstaat AFS: Elke vorm van seksueel gedrag of seksuele toenadering, in verbale, non-verbale of fysieke zin, opzettelijk of onopzettelijk, die door de persoon die het ondergaat als ongewenst of gedwongen wordt ervaren; en/of die plaatsvindt binnen een ongelijke machtsverhouding (volwassene-deelnemer, gastouder-deelnemer); en/of andere handelingen of gedragingen die strafbaar zijn volgens het Wetboek van Strafrecht.
Zoals uit de beschrijving duidelijk wordt betreft het hier niet alleen minderjarigen. Het gaat in deze definitie over minderjarigen en situaties waarbij een ongelijke machtsverhouding is.
Onder fysiek geweld verstaat AFS: Elke vorm van fysieke aanraking met een gewelddadig karakter, zoals slaan, trekken aan een persoon, schoppen, etc.
Gedragingen die volgens de bovenstaande omschrijving vallen onder grensoverschrijdend gedrag, kunnen worden gesanctioneerd door de directeur en in voorkomende gevallen door het bestuur, waarin hoor en wederhoor zal plaatsvinden. De sancties bestaan uit, afhankelijk van de ernst van het feit, het voor korte of langere tijd uitsluiten van gastouderschap dan wel (vrijwilligers-)werk bij AFS.
Seksueel en of fysiek grensoverschrijdende gedragingen waarvan het bestuur oordeelt dat deze vallen onder het Wetboek van Strafrecht, zullen daarnaast bij Politie of Justitie worden gemeld
De richtlijnen voor een open, transparante en veilige omgeving :
- De volwassene zorgt voor een omgeving en een sfeer waarbinnen de deelnemer zich veilig en gerespecteerd voelt.
- De volwassene onthoudt zich ervan de deelnemer te bejegenen op een wijze die de deelnemer in zijn of haar waardigheid of integriteit aantast.
- De volwassene onthoudt zich van elke vorm van seksuele benadering en misbruik ten opzichte van de deelnemer. Alle seksuele handelingen, handelingen, contacten en –relaties tussen de volwassene en de deelnemer zijn onder geen beding geoorloofd en worden beschouwd als seksueel grensoverschrijdend gedrag.
- De volwassene raakt de deelnemer niet op zodanige wijze aan, dat deze aanraking naar redelijke verwachting als seksueel of erotisch van aard ervaren zal worden.
- De volwassene gaat tijdens reizen, uitjes en alle andere activiteiten terughoudend en respectvol om met de deelnemer.
- De volwassene betreedt de (privé) ruimte waarin de minderjarige zich bevindt, zoals de slaapkamer, badkamer of hotelkamer, uitsluitend met toestemming van de deelnemer. In noodsituaties, zoals in het geval van brand en/of ontruiming, kan van deze regel afgeweken worden.
- De volwassene beschermt de deelnemer naar zijn/haar vermogen tegen alle vormen van ongelijkwaardige behandeling en seksueel grensoverschrijdend gedrag en ziet er actief op toe dat de gedragscode door iedereen die bij de deelnemer is betrokken, wordt nageleefd.
- De volwassene onthoudt zich van elke vorm van psychisch dan wel fysiek geweld.
- In die gevallen waar de gedragscode niet (direct) voorziet, of bij twijfel over de toelaatbaarheid van bepaalde gedragingen, ligt het binnen de verantwoordelijkheid van de volwassene in de geest van de gedragscode te handelen en zo nodig daarover in contact te treden met de vrijwilliger dan wel met de directeur van AFS.Deze gedragscode is vastgesteld door het bestuur van AFS Nederland.