Gedragscode voor alle vrijwilligers van AFS Nederland
Definities:
Waar in dit stuk gesproken wordt van medewerkers wordt bedoeld iedereen die voor dan wel namens AFS Nederland activiteiten onderneemt. Dat kan een betaalde medewerker zijn, een vrijwilliger, of een stagiaire. Een deelnemer is een jongere die deelneemt aan een van de programma’s die AFS Nederland organiseert.
AFS vindt de veiligheid van deelnemers aan onze programma’s van het grootste belang.
AFS vindt de veiligheid van deelnemers aan onze programma’s van het grootste belang. Het doel van deze gedragscode is om duidelijkheid te creëren over wat wel en wat niet acceptabel is in het gedrag van onze medewerkers en het belang te benadrukken van het niet overschrijden van deze grenzen. De gedragscode beoogt duidelijkheid op het gebied van grensoverschrijdend gedrag te geven aan iedereen die binnen en namens AFS activiteiten onderneemt.
AFS medewerkers komen regelmatig in contact met de onze deelnemers. Er zijn bijeenkomsten, uitjes, contact afspraken, en er zijn ook kampen. Natuurlijk kan het gebeuren dat een medewerker van AFS verliefd wordt op een van de deelnemers. Wetten en afspraken zullen dit niet kunnen voorkomen. Wat elke medewerker moet beseffen is dat de medewerker namens AFS handelt. Bovendien bevindt de deelnemer zich in een afhankelijke positie. De medewerker is dus niet zo vrij in het handelen als bij een normale ontmoeting. Vanuit dit gegeven is het beslist niet toegestaan seksuele relaties aan te gaan met een deelnemer.
Een deel van onze medewerkers zijn nauwelijks ouder dan de deelnemers. Zeker op de kampen en uitjes. Als een medewerker op dit moment een relatie aan gaat met een deelnemer dan is de medewerker in principe strafbaar. De wet verbiedt alle seksuele handelingen met minderjarigen (ook van 16 of 17 jaar) als er sprake is van een gezagsverhouding. AFS verbiedt alle seksuele relaties van een medewerker (ook al is de deelnemer volwassen) met een deelnemer juist vanwege de afhankelijkheidsrelatie. Mocht er toch iets dreigen te ontstaan tussen de medewerker en de deelnemer, dan geeft dit document aan hoe gehandeld dient te worden.
De gedragscode bestaat uit twee delen: de omschrijving van seksueel grensoverschrijdend gedrag die het uitgangspunt is van het beleid dat door AFS wordt gevoerd, en de regels die bijdragen aan een open, transparante en veilige omgeving voor deelnemers én medewerkers.
Verder is elke vorm van fysiek geweld ontoelaatbaar, of je nu jonger of ouder dan 18 jaar bent.
Iedereen die bij ons komt werken, wordt geacht deze gedragscode te kennen en in de geest van de gedragscode te handelen. Deze gedragscode is vastgesteld door het bestuur van AFS Nederland.
1. Omschrijving seksueel en/ of fysiek grensoverschrijdend gedrag
Onder seksueel grensoverschrijdend gedrag verstaat AFS:
Elke vorm van seksueel gedrag of seksuele toenadering, in verbale, non-verbale of fysieke zin, opzettelijk of onopzettelijk, die door de persoon die het ondergaat als ongewenst of gedwongen wordt ervaren; en/ of plaatsvindt binnen een ongelijke machtsverhouding (volwassene-deelnemer, trainer-pupil, leidinggevende-(vrijwillige) medewerker en / of andere handelingen of gedragingen die strafbaar zijn volgens het Wetboekvan Strafrecht.
Zoals uit de beschrijving duidelijk wordt betreft het hier niet alleen minderjarigen. Het gaat in deze definitie over minderjarigen en meerderjarigen waarbij een ongelijke machtsverhouding is.
Onder fysiek geweld verstaat AFS:
Elke vorm van fysieke aanraking met een gewelddadig karakter, zoals slaan, trekken aan een persoon, schoppen, etc.
Gedragingen die volgens de bovenstaande omschrijving vallen onder grensoverschrijdend gedrag, kunnen worden gesanctioneerd door de directeur en in voorkomende gevallen door het bestuur, waarin hoor en wederhoor zal plaatsvinden. De sancties bestaan uit het voor korte of langere tijd uitsluiten van (vrijwilligers-)werk bij AFS.
Seksueel en of fysiek grensoverschrijdende gedragingen waarvan het bestuur oordeelt dat deze vallen onder het Wetboek van Strafrecht, zullen bij politie/justitie worden gemeld.
2. De gedragsregels voor (vrijwillige) medewerkers:
- De medewerker zorgt voor een omgeving en een sfeer waarbinnen de deelnemer zich veilig en gerespecteerd voelt.
- De medewerker onthoudt zich ervan de deelnemer te bejegenen op een wijze die de deelnemer in zijn of haar waardigheid aantast.
- De medewerker onthoudt zich van elke vorm van seksuele benadering en misbruik ten opzichte van de deelnemer. Alle seksuele handelingen, handelingen, contacten en –relaties tussen begeleider en minderjarige zijn onder geen beding geoorloofd en worden beschouwd als seksueel grensoverschrijdend gedrag.
- De medewerker raakt de deelnemer niet op zodanige wijze aan, dat deze aanraking naar redelijke verwachting als seksueel of erotisch van aard ervaren zal worden.
- De medewerker gaat tijdens trainingsdagen, kampen, reizen, uitjes en alle andere activiteiten terughoudend en respectvol om met de deelnemers. De medewerker betreedt de ruimtes waarin de minderjarigen zich bevinden, zoals de kleedkamer of hotelkamer, uitsluitend met toestemming van de deelnemer. In noodsituaties, zoals in het geval van brand en/of ontruiming, kan van deze regel afgeweken worden.
- De medewerker beschermt de deelnemer naar zijn/haar vermogen tegen alle vormen van ongelijkwaardige behandeling en seksueel grensoverschrijdend gedrag en ziet er actief op toe dat de gedragscode door iedereen die bij de deelnemer is betrokken, wordt nageleefd.
- De medewerker onthoudt zich van elke vorm van psychisch dan wel fysiek geweld.
- In het geval dat een medewerker een relatie zou willen aangaan met een deelnemer, dient de medewerker dit te melden aan de regiomanager (die het vervolgens meldt aan de directeur), dan wel aan de directeur. De medewerker legt dan onmiddellijk zijn/haar functie neer en treedt terug als medewerker van AFS gedurende de deelname van de jongere aan het programma. Uiteraard blijft de wet gelden waarbij een seksuele relatie tussen een minderjarige en meerderjarige (in principe) strafbaar blijft (de regels voor 16 en 17 jarigen zijn anders dan voor jongere kinderen).
- In die gevallen waar de gedragscode niet (direct) voorziet, of bij twijfel over de toelaatbaarheid van bepaalde gedragingen, ligt het binnen de verantwoordelijkheid van de medewerker in de geest van de gedragscode te handelen en zo nodig daarover in contact te treden met de directeur.
- Indien de medewerker gedrag signaleert dat niet in overeenstemming is met deze gedragscode, en bij vermoedens van seksueel grensoverschrijdend gedrag, is hij/zij verplicht hiervan melding te maken bij de directeur.
- In gevallen waarin de betrokkene zich niet comfortabel voelt bij het melden van een incident bij de directeur kan de betrokkene zich direct richten tot het bestuur.